DSLR từ lâu đã có khả năng quay phim HD nhưng hầu hết đều dùng ống kính có tiêu cự cố định, hay còn được cọi là ống kính “prime” dùng trong điện ảnh. Nhìn chung, các loại lens zoom dùng trong nhiếp ảnh thường sẽ không được chú trọng trong quay phim điện ảnh. Nếu kinh phí sản xuất không nhiều, bạn có thể sử dụng chúng nhưng sẽ bị giới hạn các tính năng và không thể ghi hình chất lượng cao xứng tầm điện ảnh.
Ống kính zoom có thiết kế và cấu tạo phức tạp hơn nhiều so với ống prime, và cho đến khi máy quay kỹ thuật số bùng nổ và thực sự bắt đầu vang dội trong thị trường sản xuất, khoảng năm 2010, thì về cơ bản trên thị trường có hai nhà sản xuất ống kính zoom chuyên dùng trong điện ảnh là Angenieuxvà Cooke.
Nguyên nhân là do thị trường máy quay phim 35mm bị thu hẹp và bão hòa từ rất lâu cho đến khi các chiếc máy quay HDSLR xuất hiện. Việc này dẫn đến giá thành của các chiếc máy quay dùng ống kính zoom trở nên cực kì đắt đỏ. Thị trường video hiện tại đang có rất nhiều ống kính zoom chất lượng cao. Tuy nhiên, các ống kính này được thiết kế nhằm cho ra hình ảnh nhỏ hơn và kết hợp với thấu kính hình lăng trụ (prism), chia tách hình ảnh cho ba sensor (cảm biến) sử dụng trong sản xuất video. Do đó, ống kính này không tương thích với máy quay có cảm biến đơn (máy phim hoặc kỹ thuật số) nếu không sử dụng bộ chuyển adapter có giá thành cao.
Tuy nhiên hiện tại đang có rất nhiều máy quay kỹ thuật số cảm biến đơn được sử dụng để quay video HD. Các hãng như Zeiss, Fujinon và Canon đang sản xuất thêm nhiều ống kính zoom dùng trong điện ảnh nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường đang tăng trưởng này, qua đó mang lại nhiều cơ hội để người dùng chọn lựa hơn trước đây.
Still lens vs Cinema lens
Các loại lens chụp ảnh tĩnh (still lens) được thiết kế để bao phủ cảm biến full-frame thường sẽ nhỏ hơn, nhẹ hơn và rẻ hơn so với loại lens dùng cho điện ảnh vốn chỉ bao phủ một nữa cảm biến. Tuy nhiên, khi tính năng của hai loại ống kính zoom dùng để chụp ảnh và quay phim là tương tự nhau thì điều đáng nói ở đây là mỗi loại lens sẽ có cơ chế hoạt động ra sao và trong điều kiện nào mới bộc lộ được hết thế mạnh vốn có. Các lens chụp ảnh tĩnh thường được thiết kế để chụp ảnh đơn, framing, lấy nét (focusing) và refocusing cho mỗi shot chụp nếu cần thiết. Hầu hết các loại lens zoom dùng để chụp ảnh không phải là lens zoom, mà tên gọi đúng nhất của nó là varifocal lens. Bạn thật sự không thể zoom vào khi chụp ảnh mà chỉ là thay đổi độ dài tiêu cự của một ống kính thay vì mang theo nhiều ống kính khác nhau và phải liên tục thay đổi nó.
Tuy nhiên, khi quay hình phim hay video là bạn đang ghi hàng loạt ảnh nối tiếp nhau không gián đoạn hoặc ảo ảnh chuyển động sẽ bị vỡ. Có 4 nguyên nhân chính mà các loại lens zoom có thể ảnh hưởng đến hình ảnh và video. Đó là focus shift, focus breathing, aperture ramping và zoom tracking. Các loại lens zoom dùng trong điện ảnh được thiết kế nhằm khắc phục vấn đề trên, do đó giá thành, kích thước và trọng lượng của nó cũng tăng theo.
Focus Breathing
Focus breathing là một hiệu ứng quang học xuất hiện khi bạn xoay (điều chỉnh) lấy nét vào và ra từ đối tượng này sang đối tượng khác. Khi bạn điều chỉnh lấy nét (focus), kích thước hình ảnh sẽ thay đổi một chút và và kết quả là trông hình ảnh có cảm giác như đang thở. Tất cả các ống kính đều có Focus breathing, vấn đề chỉ là nó nhiều hay ít. Bạn sẽ dễ thấy hiện tượng này trong ống kính zoom hơn là ống kính prime và thường thì nó sẽ làm người xem phân tâm. Nói chung ống kính có focus breathing càng ít thì càng tốt.
Fujinon Cabrio Zooms
Fujinon đã trình làng ống kính 19-90mm T2.9, 85-300mm T2.9 – 4.0 và ống kính zoom mount 14 – 28mm PL. Ống kính có image circle 31.5mm dùng cho các máy camera kỹ thuật số cảm biến đơn. Kế thừa dòng ống kính ENG lừng danh, Fujinon đã mang bộ handgrip mang phong cách ENG lens có thể tháo rời cùng với bộ kiểm soát zoom được tích hợp vào ống kính. Đây là tính năng hiếm khi được bắt gặp trong các dòng ống kính zoom dùng trong điện ảnh khi hầu hết các ống kính này đều sử dụng một motor zoom và bộ kiểm soát riêng lẻ. Việc này sẽ giúp cho người vận hành máy quay ENG đang chuyên dòng máy quay kỹ thuật số trong điện ảnh có thể dễ dàng chuyển đổi hơn, tương tự như với người vận hành máy quay dòng phim tài liệu. Đây là một tính năng tuyệt vời khi cho phép tháo rời cùng với các tính năng tiêu chuẩn cơ bản của ống kính zoom điện ảnh. Qua đó mang lại nhiều lựa chọn hơn cho người sử dụng.
Canon Zooms
Canon đã tung ra bốn ống kính zoom điện ảnh có khả năng ghi hình 4K và bộ cảm biến Super35. Ống kính Canon được chia làm hai nhóm gồm dòng zoom series bao gồm ống kính 14.5-60mm T2.6 và 30-105mm T2.95-3.7 và compact zoom series gồm ống kính 15.5 – 47mm T2.8 và 30-105mm T2.8. Tất cả ống kính đều có vị trí gắn gear như thường lệ và rotation angles dùng cho zoom, lấy nét và điều chỉnh lá khẩu. Kiểu thiết kế như vậy giúp chuyển đổi ống kính nhanh giữa dòng Canon cinema zoom. Ống kính cũng tương thích với bộ mount EF và PL cho phép người dùng có thể chuyển đổi qua lại. Canon sử dụng kính fluorit và các thấu kính phi cầu trong hầu hết ống kính của mình, qua đó đạt được tính nhất quán giữa cơ chế cấu tạo của dòng ống kính prime điện ảnh của Canon giúp tương thích với các đoạn footage được quay từ dòng ống kính này.
Tóm lại
Nhìn vào thị trường ống kính zoom điện ảnh, bạn có thể thấy mỗi nhà sản xuất đều trang bị và nhấn mạnh tính năng riêng mà họ xem là quan trọng. Các ống kính đều được trang bị focus barrel lớn với rotation cho phép điều chỉnh lấy nét chính xác hơn. Mỗi nhà sản xuất ống kính đều có thể mạnh riêng của họ. Fujinon đem tính năng kiểm soát zoom trên dòng ENG vào dòng lens zoom điện ảnh và cơ chế điều chỉnh back-focus. Canon nổi tiếng với các ống kính sử dụng kính Flourit và duy trì thiết kế vị trí gắn gear và kích cỡ ống kính tương tự nhau. Bên cạnh đó, Zeiss mang đến các ống kính full-frame với năm lens mount có thể hoán đổi cùng bề ngoài tương tự như dòng prime của hãng. Các ống kính này mang đến cho các chuyên gia trong lĩnh vực nhiếp ảnh và điện ảnh nhiều sự lựa chọn, trải nghiệm và tính năng khác nhau, điều trước đây chưa từng có, và cuối cùng là mang lại cái nhìn khác nhau cho mỗi dự án.
Nguồn chúng tôi